Weerbare overheid
De mate waarin georganiseerde criminaliteit de samenleving ondermijnt, is niet afhankelijk van de activiteiten van criminelen alleen. Ongemerkt of ongewild bieden de overheid en de maatschappij soms ook gelegenheid aan criminelen en zijn ze actief op zoek naar ‘behulpzame’ contacten in de bovenwereld. Daarom werken we in Midden-Nederland aan onze weerbaarheid tegen criminele inmenging. Ons uiteindelijk doel is een overheid te zijn die geen gelegenheid biedt aan criminelen, ziet waar georganiseerde criminaliteit de reguliere structuren aantast, daadkrachtig optreedt en goed is uitgerust om dit te kunnen doen.
Kennis en expertise zoals bijvoorbeeld handelingsperspectieven, dragen bij aan de weerbaarheid. Hiervoor zijn op deze pagina verschillend documenten beschikbaar. Het RIEC Midden-Nederland ondersteunt met team operationele versterking ook in de uitvoering. Bijvoorbeeld door versterking van de uitvoeringskracht bij bestuurlijke controles en trainingen.
Documenten en links
Presentatie van Justis over de VOG-P. De presentatie gaat o.a. in op de volgende vragen: Wanneer heeft iemand een VOG-P nodig? Welke aspecten betrekt Justis in het onderzoek en de beoordeling van een aanvraag? En wat gebeurt er als de VOG-P niet verstrekt wordt?
Datum:
Auteur:
Justis
Documenttype:
Presentatie
Aantal pagina’s:
33
Doordat er steeds meer kennis is over de gevolgen van ondermijnende processen voor gemeenten is de laatste jaren het thema ‘lokale weerbaarheid’ op de gemeentelijke agenda gekomen. In deze notitie beschrijven we – aan de hand van input uit de Leerkring Lokaal Weerbaar1 – enkele concrete handreikingen waarmee gemeenten de lokale weerbaarheid kunnen vergroten. Wij vatten deze handreikingen hier kort samen
Datum:
Auteur:
Drs. Jolijn Broekhuizen, Dr. Roos de Wildt, Prof. Dr. Hans Boutellier
Documenttype:
Handboek
Aantal pagina’s:
20
Dit onderzoek richt zich op de inzet van lokale bestuurlijke bevoegdheden bij de aanpak van criminaliteit en overlast.
Datum:
Auteur:
R. Salet, H. Sackers
Documenttype:
Rapport
Aantal pagina’s:
252
Politieke partijen zijn inmiddels bezig met de eerste voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Deze toolbox ondersteunt gemeenten met praktische handvatten in de aanloop naar de verkiezingen t/m de zittingsperiode van de nieuwe raad. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol om risico’s van criminele invloeden te benoemen en het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad te benadrukken. Hard nodig; de samenleving wordt steeds vaker geconfronteerd met de gevolgen van ondermijnende criminaliteit, zoals witwassen of drugscriminaliteit. Ondermijning kan invloed hebben op het gemeentebestuur in de vorm van afpersing, intimidatie en beïnvloeding van raadsleden. Maar ook door personen met onzuivere intenties als gemeenteraadslid aan te stellen. Niet-integere personen moeten daarom geweerd worden uit het lokale bestuur. Daarnaast is het ook van belang om (kandidaat-)raadsleden bewust te maken van de risico’s van oneigenlijke beïnvloeding, zoals ondermijning en intimidatie en hoe het hen kan raken in de belangrijke, maar kwetsbare functie van raadslid die zij (gaan) vervullen.
Datum:
Auteur:
RIEC
Documenttype:
Toolbox
Aantal pagina’s:
14
Sinds 1 mei 2023 is de VOG-P screening verplicht voor alle buitengewoon opsporingsambtenaren en nieuwe gemeentelijke medewerkers binnen de domeinen openbare orde en veiligheid, Bibob, ondermijning, informatievoorziening en toezicht. Dit handelingskader helpt gemeenten invulling te geven aan de verplichte screening om de weerbaarheid van hun organisatie te verhogen.
Datum:
Auteur:
RIEC MN
Documenttype:
Algemeen
Aantal pagina’s:
10
Hoe maak je de gemeente weerbaar tegen ondermijning? Daar heeft de algemeen directeur van de gemeente een belangrijke rol in; dit is de gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris kan aan 6 knoppen draaien om criminele beïnvloeding van de ambtelijke organisatie te helpen voorkomen. De bijgaande toolkit in de vorm van een handzame en klikbare infographic helpt de gemeentesecretaris deze knoppen te vinden en gebruiken. Na bewustwording is het tijd om te dóen! En dit helpt de OOV-er in de gemeente weer; hij/zij staat er zeker niet alleen voor!
Datum:
Auteur:
RIEC MN
Documenttype:
Toolbox
Aantal pagina’s:
2
In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats. Politieke partijen starten eind 2024/begin 2025 met de voorbereidingen van deze verkiezingen. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol als het gaat om het benadrukken van het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad. Deze toolbox helpt hen hierbij in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen.
Datum:
Auteur:
RIEC MN
Documenttype:
Toolbox
Aantal pagina’s:
7
Documenttype:
Convenant
Flevoland weerbaar tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit
Documenttype:
Convenant
Over welke processen kwetsbaar zijn voor ondermijning, bestaat geen algemeen beeld. Het Verwey-Jonker Instituut heeft in opdracht van BZK een verken¬nend onderzoek hiernaar uitgevoerd. Het onderzoek helpt om kwetsbare processen in de eigen gemeente in kaart te brengen en in de verkenning van hoe deze kwetsbare processen versterkt kunnen worden.
Auteur:
Verwey Jonker Instituut
Documenttype:
Algemeen
Aantal pagina’s:
44
Datum:
Auteur:
Ministerie van BZK
Documenttype:
Algemeen
Aantal pagina’s:
30
Datum:
Auteur:
VNG
Documenttype:
Afbeelding
Aantal pagina’s:
22
Datum:
Auteur:
RIEC MN
Documenttype:
Factsheet
Aantal pagina’s:
1
Infographic met toelichting op de Bibob-ondersteuning voor gemeenten vanuit het RIEC Midden-Nederland
Datum:
Auteur:
RIEC MN
Documenttype:
Factsheet
Aantal pagina’s:
1
De Wet BIBOB geeft een gemeente een extra grond om een vergunning of subsidieaanvraag te weigeren of in te trekken. Om succesvol van BIBOB gebruik te kunnen maken, dient de overheid overtuigend aan te tonen dat er risico's zijn. Bij vragen en/of voor ondersteuning kunt u contact opnemen met het RIEC, info@riec-mn.nl.
Naar websiteHet Netwerk Weerbaar Bestuur spant zich gezamenlijk in voor een weerbaar bestuur waarin politieke ambtsdragers hun ambt veilig en integer uit kunnen oefenen.
Naar websiteNieuws

Beleid en sturing | 16 mei 2025
Bevorderen integriteit? Gebruik de toolbox gemeenteraadsverkiezingen 2026In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats en politieke partijen beginnen met de eerste voorbereidingen. Deze toolbox ondersteunt gemeenten op het gebied van integriteit, weerbaarheid etc. met praktische handvatten in de aanloop tot de verkiezingen t/m de zittingsperiode van de nieuwe raad. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol als het gaat om het benoemen van de risico’s van criminele invloeden en het benadrukken van het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad. Dat is nodig, want onze samenleving wordt steeds vaker geconfronteerd met de gevolgen van ondermijnende criminaliteit, zoals witwassen of drugscriminaliteit. Bekijk daarom nu de toolbox.

Beleid en sturing | 27 mrt. 2025
Toolbox help integriteit bevorderen in aanloop naar gemeenteraadsverkiezingen 2026In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats. Politieke partijen starten eind 2024/begin 2025 met de voorbereidingen van deze verkiezingen. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol als het gaat om het benadrukken van het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad. Deze toolbox helpt hen hierbij in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. De gehele toolbox, van aanloop tot na de installatie van de nieuw raad, komt in het voorjaar van 2025 beschikbaar.

Bijeenkomsten en evenementen | 27 mrt. 2025
Utrechtse gemeentesecretarissen in gesprek over criminele inmengingIn maart spraken de Utrechtse gemeentesecretarissen over beheersmaatregelen tegen criminele inmenging in de werkprocessen binnen hun ambtelijke organisaties. Zo is het belangrijk om medewerkers te trainen op documentherkenning, is het vier-ogen-principe voor bepaalde functies onontbeerlijk en moeten autorisaties op orde zijn. Minstens zo belangrijk is de cultuur: integriteitsdilemma’s regelmatig bespreken in werkoverleggen, bij twijfel niet oversteken maar advies vragen aan collega’s en niet sturen op een tevreden klant maar op het beste werk. De ‘smileyknop’ bij Publiekszaken kan anders helemaal averechts uitpakken.

Beleid en sturing | 27 mrt. 2025
Leerkring Bibob x Ondermijning in de zorg van startVanuit de leerkring Bibob is een aparte leerkring Bibob en zorg gestart. Binnen deze leerkring bespreken Bibobcoördinatoren en -onderzoekers de mogelijkheden van gemeenten om Bibob in te zetten om ondermijning in de zorg te voorkomen. We ontwikkelen gezamenlijk producten en delen de producten die de verschillende gemeenten al hebben ontwikkeld. We willen op die manier van elkaar blijven leren. Interesse om ook deel te nemen?

Veiligheidsontwikkeling | 4 mrt. 2025
Samen sterk tegen ondermijning: Flevoland lanceert Flevolandse Norm 2.0Veiligheidspartners in Flevoland hebben hun gezamenlijke inzet tegen ondermijning bekrachtigd. Op 3 maart 2025 ondertekenden de burgemeesters, de commissaris van de Koning, de dijkgraaf, het sectorhoofd van de politie en de gebiedsofficier van het OM de Flevolandse Norm 2.0. Deze norm is bedoeld om de weerbaarheid van overheden te versterken en criminele invloeden tegen te gaan. Het Regionale Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) Midden-Nederland ondersteunt dit proces actief.

Bijeenkomsten en evenementen | 21 feb. 2025
Aanbod Bibob-trainingen eerste half jaar 2025: Vergroot je Bibob-kennisWil jij de Wet Bibob effectief inzetten in jouw gemeente? Volg dan een training die het RIEC samen met het Landelijk Bureau Bibob (LBB) verzorgt. Deze trainingen vinden zowel plaats in de regio Midden-Nederland als in andere regio’s. We bieden samen met het LBB twee trainingen aan: de basistraining en een verdiepende training Wet Bibob en het (eigen) financieel onderzoek. Je vindt het overzicht van de data en locaties in dit nieuwsartikel. Ook in dit nieuwsartikel: nieuwe documenten in de apothekerskast m.b.t. de Wet Bibob.

Beleid en sturing | 16 mei 2025
Bevorderen integriteit? Gebruik de toolbox gemeenteraadsverkiezingen 2026In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats en politieke partijen beginnen met de eerste voorbereidingen. Deze toolbox ondersteunt gemeenten op het gebied van integriteit, weerbaarheid etc. met praktische handvatten in de aanloop tot de verkiezingen t/m de zittingsperiode van de nieuwe raad. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol als het gaat om het benoemen van de risico’s van criminele invloeden en het benadrukken van het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad. Dat is nodig, want onze samenleving wordt steeds vaker geconfronteerd met de gevolgen van ondermijnende criminaliteit, zoals witwassen of drugscriminaliteit. Bekijk daarom nu de toolbox.

Beleid en sturing | 27 mrt. 2025
Toolbox help integriteit bevorderen in aanloop naar gemeenteraadsverkiezingen 2026In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats. Politieke partijen starten eind 2024/begin 2025 met de voorbereidingen van deze verkiezingen. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol als het gaat om het benadrukken van het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad. Deze toolbox helpt hen hierbij in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. De gehele toolbox, van aanloop tot na de installatie van de nieuw raad, komt in het voorjaar van 2025 beschikbaar.

Bijeenkomsten en evenementen | 27 mrt. 2025
Utrechtse gemeentesecretarissen in gesprek over criminele inmengingIn maart spraken de Utrechtse gemeentesecretarissen over beheersmaatregelen tegen criminele inmenging in de werkprocessen binnen hun ambtelijke organisaties. Zo is het belangrijk om medewerkers te trainen op documentherkenning, is het vier-ogen-principe voor bepaalde functies onontbeerlijk en moeten autorisaties op orde zijn. Minstens zo belangrijk is de cultuur: integriteitsdilemma’s regelmatig bespreken in werkoverleggen, bij twijfel niet oversteken maar advies vragen aan collega’s en niet sturen op een tevreden klant maar op het beste werk. De ‘smileyknop’ bij Publiekszaken kan anders helemaal averechts uitpakken.

Beleid en sturing | 27 mrt. 2025
Leerkring Bibob x Ondermijning in de zorg van startVanuit de leerkring Bibob is een aparte leerkring Bibob en zorg gestart. Binnen deze leerkring bespreken Bibobcoördinatoren en -onderzoekers de mogelijkheden van gemeenten om Bibob in te zetten om ondermijning in de zorg te voorkomen. We ontwikkelen gezamenlijk producten en delen de producten die de verschillende gemeenten al hebben ontwikkeld. We willen op die manier van elkaar blijven leren. Interesse om ook deel te nemen?

Veiligheidsontwikkeling | 4 mrt. 2025
Samen sterk tegen ondermijning: Flevoland lanceert Flevolandse Norm 2.0Veiligheidspartners in Flevoland hebben hun gezamenlijke inzet tegen ondermijning bekrachtigd. Op 3 maart 2025 ondertekenden de burgemeesters, de commissaris van de Koning, de dijkgraaf, het sectorhoofd van de politie en de gebiedsofficier van het OM de Flevolandse Norm 2.0. Deze norm is bedoeld om de weerbaarheid van overheden te versterken en criminele invloeden tegen te gaan. Het Regionale Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) Midden-Nederland ondersteunt dit proces actief.

Bijeenkomsten en evenementen | 21 feb. 2025
Aanbod Bibob-trainingen eerste half jaar 2025: Vergroot je Bibob-kennisWil jij de Wet Bibob effectief inzetten in jouw gemeente? Volg dan een training die het RIEC samen met het Landelijk Bureau Bibob (LBB) verzorgt. Deze trainingen vinden zowel plaats in de regio Midden-Nederland als in andere regio’s. We bieden samen met het LBB twee trainingen aan: de basistraining en een verdiepende training Wet Bibob en het (eigen) financieel onderzoek. Je vindt het overzicht van de data en locaties in dit nieuwsartikel. Ook in dit nieuwsartikel: nieuwe documenten in de apothekerskast m.b.t. de Wet Bibob.

Achtergrondinfo | 17 jan. 2025
Burgemeesters en provincie ondertekenen Noord-Hollandse weerbaarheidsnormFoto: Dirk Jan van Dijk
De commissaris van de Koning van de provincie Noord-Holland en tientallen burgemeesters hebben op 9 januari 2025 hun samenwerking tegen verschillende vormen van ondermijning bekrachtigd. Dit deden zij door de ceremoniële ondertekening van de Noord-Hollandse Norm Weerbare Overheid. Alle Noord-Hollandse burgemeesters hebben uitgesproken achter de gezamenlijke norm te staan. In veel gemeenten is de norm al besproken met het college en gemeenteraad; andere gemeenten gaan dit nog doen. Dit gezamenlijke initiatief markeert een belangrijke stap in de versterking van de weerbaarheid en samenwerking tegen ondermijnende invloeden op lokaal niveau. Het RIEC Midden-Nederland (en de RIEC’s die vallen onder de provincie Noord-Holland) ondersteunen de norm uiteraard.

Achtergrondinfo | 17 dec. 2024
OM, politie, gemeenten en RIEC werken samen op het gebied van BibobIn de wet Bibob is voor onder andere het OM, gemeenten en andere ketenpartners de mogelijkheid opgenomen om elkaar een Bibob-tip te geven. Politie en OM hebben hierover onderlinge afspraken gemaakt, maar ook gemeenten en andere ketenpartners hebben de mogelijkheid om elkaar te tippen. Zo kunnen we elkaar helpen en zorgen we ervoor dat een ondernemer die in de ene gemeente geweigerd wordt, bij de andere gemeente dezelfde drempel tegenkomt. In dit nieuwsartikel vind je meer informatie hoe je de BIBOB-tip kunt gebruiken.

Achtergrondinfo | 22 nov. 2024
VOG-P en screening: nut en noodzaak gepresenteerd door JustisJustis heeft de ambtenaren OOV en HRM van de regionale leerkring VOG-P screening onlangs meegenomen in de wondere wereld van de VOG-P. Wat gebeurt er als Justis een aanvraag voor de screening van een (toekomstige of zittende) medewerker binnenkrijgt. Hoe toetsen zij die dan? Welke elementen betrekken ze in hun onderzoek? In hun presentatie voor de leerkring VOG-P geeft Justis inzicht in hoe hun proces verloopt. In dit nieuwsartikel vind je een link naar de presentatie die in september plaatsvond.

Beleid en sturing | 29 okt. 2024
Wat kan de Wet Bibob betekenen in relatie tot aanpak criminaliteit in de zorg?Op 15 oktober gaven Joop van Droffelaar (Riec Oost-Nederland) en Mousa Ichoh (Advocaat en Rechter-plaatsvervanger) een training Bibob in relatie tot de aanpak van criminaliteit in de zorg. Daarbij zijn alle facetten van de Wet Bibob aan bod gekomen, zowel ten aanzien van het verstrekken van subsidies aan zorgbureaus en het sluiten van koop- of huurovereenkomst als het inkopen van zorg via een aanbestedingsprocedure. Beide trainers zijn betrokken bij de proeftuin in de regio Twente waarin 500 zorgaanbieders in het aanbestedingstraject zijn gescreend. Uit de proeftuin in Twente volgt een document over de lessen die geleerd zijn in deze aanbesteding en aanbevelingen voor toekomstige aanbestedingsstukken.

Achtergrondinfo | 18 jun. 2024
Toolkit weerbare gemeente beschikbaar voor gemeentesecretarissenHoe maak je de gemeente weerbaar tegen ondermijning? Daar heeft de algemeen directeur van de gemeente, de gemeentesecretaris, een belangrijke rol in. De gemeentesecretaris kan aan zes knoppen draaien om criminele beïnvloeding van de ambtelijke organisatie te helpen voorkomen. Een toolkit in de vorm van een handzame en klikbare infographic helpt deze knoppen te vinden en gebruiken. En dit helpt de OOV-er in de gemeente weer; hij/zij staat er zeker niet alleen voor. De toolkit is beschikbaar in de apothekerskast.

Onderzoeken en rapporten | 15 feb. 2024
Handelingsperspectief helpt tegen malafide vastgoedondernemers die slaatje willen slaan uit de SpreidingswetDe politie heeft de laatste tijd concrete casuïstiek en signalen dat malafide /dubieuze vastgoedondernemers gemeenten benaderen voor opvang van vluchtelingen en asielzoekers en huisvesting van statushouders. Gemeenten moeten deze huisvesting op korte termijn realiseren, wat extra druk oplevert. Hierdoor is er mogelijk minder aandacht voor een integriteitscheck of de risico’s van ondermijning. Gemeentelijke organisatieonderdelen en bestuurders die bezig zijn met de aankoop of huur van vastgoed/accommodaties, moeten zich bewust zijn van het risico dat malafide ondernemers zich mogelijk verrijken met publiek geld. Om deze risico’s te verkleinen is nu handelingsperspectief beschikbaar.

Onderzoeken en rapporten | 15 jun. 2023
Uitvoeringsplan weerbare overheid vastgesteldMaandag 12 juni is het regiobrede uitvoeringsplan weerbare overheid vastgesteld. Een plan dat aantoont dat we vooruitgang boeken in de weerbaarheidsaanpak. In de eigen organisaties, waar veel gebeurt en hard wordt gewerkt, én in het versterken van onze weerbaarheid als één overheid. Een deel van de winst zit al in hoe het plan tot stand is gekomen.

Achtergrondinfo | 5 jun. 2023
Uitspraak Raad van State heeft invloed op bestuursrechtelijke handhavingOp 31 mei 2023 heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) twee uitspraken gedaan die (weer) van grote invloed zijn op de bestuursrechtelijke handhaving.