Maatschappelijke onrust

De publicatie ‘De werking van woorden als wapen’ behandelt de groeiende verruwing van het publieke debat in Nederland, waarbij de ondergrens van acceptabele uitspraken over minderheden zoals transgender personen, joden en moslims lijkt gedaald. In doorlopend onderzoek van NTA naar deze fenomenen worden steeds vaker, steeds breder en steeds explicietere demoniserende dynamieken zichtbaar. Demoniserende dynamieken (zoals wij-zij-dynamieken, tot Ander maken, ontmenselijken, demoniseren) bedreigen niet alleen het levensgeluk van geraakte doelgroepen, maar ook de democratische samenleving. Daarom bespiegelt deze publicatie dit fenomeen overkoepelend, waarbij het als casestudy drie doelwitgroepen beschouwt. Deze drie doelwitgroepen zijn ondanks hun kleine omvang sterk oververtegenwoordigd in discriminatiecijfers.

Autoriteiten en inlichtingendiensten van andere landen proberen in Nederland invloed uit te oefenen op inwoners met een migratieachtergrond. Zij zien hen of hun (groot)ouders als onderdanen, omdat ze in die landen zijn geboren. De AIVD en NCTV beschrijven de verschillende manieren waarop buitenlandse overheden en inlichtingendiensten zich bemoeien met Nederlanders met een migratieachtergrond met de term ‘statelijke inmenging in diasporagemeenschappen’. Een fenomeen dat de democratische rechtsorde in Nederland onder druk kan zetten en een gevaar is voor onze nationale veiligheid. Ook kan het diep ingrijpen in diasporagemeenschappen. Het brengt de vrijheden van Nederlanders, zoals de vrijheid van meningsuiting of het recht op demonstratie, in gevaar. Zij lopen het risico te worden bespioneerd (of te worden gedwongen tot spionage) of te worden geïntimideerd. In uitzonderlijke gevallen lopen ze het risico slachtoffer te worden van fysiek geweld, ontvoering of zelfs moord.

Welke behoeften, zorgen, kansen en dilemma’s hebben uitvoerende jeugdprofessionals op het gebied van preventie en aanpak van polarisatie? De Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) deed hier samen met het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) onderzoek naar.

De bondgenotenmethodiek is ontwikkeld zodat de politie en gemeente verbinding heeft met verschillende gemeenschappen, leefstijlen en culturen in de samenleving, weet wat er speelt en wat de effecten zijn van haar optreden. Het rapport 'In verbinding' geeft antwoord op de vraag hoe je dat in de praktijk doet: verbinding maken, in verbinding staan, in verbinding komen, meer zicht krijgen op maatschappelijke spanningen en voorkomen dat maatschappelijke onrust escaleert.

Vroegtijdig signaleren en beoordelen van polarisatie is belangrijk om escalatie te voorkomen. Door in te grijpen in de beginfase kunnen gemeenten bijdragen aan sociale stabiliteit en voorkomen dat spanningen uitgroeien tot conflicten. Deze handreiking biedt concrete hulpmiddelen om polarisatie te herkennen, te analyseren en aan te pakken.

Een brief van de ESS naar de burgemeester met een toelichting op 'Handreiking Nederlands-Eritrese gemeenschap'.

Uit gesprekken met gemeente komt naar voren dat in toenemende mate de spanningen en polarisatie binnen de Nederlands-Eritrese gemeenschap een ingewikkeld vraagstuk vormen. Dat komt mede door de diversiteit en culturele sensitiviteit binnen de Nederlands-Eritrese gemeenschap, integratieproblemen van Eritrese nieuwkomers en de relatie met Eritrea. Na het incident van 17 februari hebben meerdere gemeenten aangegeven behoefte te hebben handelingsperspectieven hoe met het vraagstuk om te gaan. In deze handreiking biedt de ESS u enkele handvatten aan.