Maatschappelijke onrust

Deze publicatie richt zich op wat werkt bij het goed informeren en betrekken van inwoners bij de komst van een opvanglocatie voor asielzoekers.

Het rapport Migratie als spiegel van maatschappijbeelden onderzoekt hoe mensen in Nederland denken over migratie en hoe dit samenhangt met hun kijk op de samenleving. Het laat zien dat migratie niet alleen draait om economie of aantallen mensen die naar Nederland komen, maar ook raakt aan gevoelens over wie we zijn als land, hoe we samenleven en hoeveel vertrouwen mensen hebben in de overheid. Veel zorgen over migratie blijken verbonden met bredere onzekerheden in de samenleving.

Binnen de context van oplopende spanningen rondom asielopvang heeft de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) in samenwerking met de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Justitie en Veiligheid en de VNG onderzoek laten doen naar spanningen en polarisatie rondom de opvang van asielzoekers, Oekraïense ontheemden en statushouders en de ondersteuningsbehoefte(n) van gemeenten hierin. Het onderzoek is uitgevoerd door het bureau Ipsos/I&O.

De opvang van vluchtelingen en asielzoekers is voor alle gemeenten in Nederland actueel. Het is een complex thema waarbij de weerstand in de samenleving groot kan zijn. Inwoners hebben bijvoorbeeld zorgen over veiligheid en het woningtekort. Anderzijds wordt er een beroep gedaan op gemeenten om opvanglocaties te realiseren. Met haar draagvlakonderzoeken kan Citisens gemeenten helpen om inzichtelijk te krijgen wat de houding van hun inwoners is ten aanzien van vluchtelingenopvang. Daarnaast kan ze gemeenten ondersteunen op het gebied van participatie en communicatie met oog voor de zorgen en behoeftes van inwoners.

De afgelopen maanden hebben er in Nederland vele protesten van inwoners tegen de komst van asielzoekerscentra of huisvesting van vluchtelingen plaatsgevonden, ook in gemeenten in Midden-Nederland. In sommige situaties ging dit gepaard met geweld en intimidatie: politici en bestuurders werden zelfs bedreigd. Met een verwachte verdere toename van vluchtelingen en een tekort aan opvangplekken, is het belangrijk dat gemeenten zich voorbereiden op hoe ze hierin hun verantwoordelijkheid nemen en de communicatie en participatie met inwoners aanpakken. Om gemeenten hierin te ondersteunen, heeft Movisie, hét landelijke kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken, drie strategieën geformuleerd over hoe het gesprek met inwoners aan te gaan.