Terugblik op bijeenkomsten: complexe demonstraties én aanpak maatschappelijke onrust n.a.v. het Midden-Oosten conflict

Terugblik op bijeenkomsten: complexe demonstraties én aanpak maatschappelijke onrust n.a.v. het Midden-Oosten conflict

In de afgelopen weken heeft Bureau RVS, samen met enkele externe partners een tweetal (interactieve) bijeenkomsten georganiseerd. De eerste bijeenkomst betrof een praktijkoefening complexe demonstraties, samen met de gemeente Utrecht, politie en het OM. Deelnemers oefenden met het formuleren van een driehoeksdvies op basis van fictieve maar realistische scenario’s. De themabijeenkomst aanpak maatschappelijke onrust i.r.t. het conflict in het Midden-Oosten, samen met de Expertise-unit Sociale Stabiliteit van het ministerie van SZW, behandelde o.a. de achtergrond van het conflict in het Midden-Oosten en handelingsperspectief om om te gaan met maatschappelijke onrust die dit conflict kan veroorzaken. In dit nieuwsitem blikken we terug op beide bijeenkomsten en delen we relevante documenten. 

Terugblik praktijkoefening complexe demonstraties op 22 oktober – Hogeschool Utrecht
Op 22 oktober organiseerde Bureau RVS samen met de gemeente Utrecht, politie en het Openbaar Ministerie een verdiepende praktijkoefening over complexe demonstraties. De bijeenkomst vond plaats bij de Hogeschool Utrecht, waarbij meer dan 50 betrokken professionals van gemeenten uit Midden-Nederland, politie, OM, het ministerie van BZK en andere regionale samenwerkingsverbanden kennis en ervaringen uitwisselden. 

(H)erken de eigen morele dilemma’s
 Hondema, politiechef van de Eenheid Midden-Nederland opende de bijeenkomst met ‘demonstraties zijn complex in verband met de complexe geopolitieke omstandigheden waarin we ons bevinden.’ Ook gaf zij het belang aan van het (h)erkennen van de eigen morele dilemma’s tijdens het uitoefenen van je ambt. Luuk Steenwelle, clustermanager Veiligheid bij gemeente Utrecht, beet het spits af tijdens zijn presentatie over de kaders, de beleidsuitgangspunten, de taken en rollen van gemeenten, politie en OM bij complexe demonstraties, in de verschillende fases. 

Praktijkoefening: formuleer een driehoeksadvies
Hierna hebben de deelnemers in groepjes geoefend met het formuleren van een driehoeksadvies op basis van fictieve, maar realistische scenario’s. Hierbij hebben de deelnemers doorleefd hoe het is om met elkaar aan de lat te staan om een complexe demonstratie in goede banen te leiden. Daarbij kwamen diverse complexe vraagstukken aan de orde, zoals hoe om te gaan met blokkades en bezettingen van gebouwen, tegendemonstraties die tot wanordelijkheden kunnen leiden en dreiging die voortkomt uit geopolitieke spanningen. 

•    Lees hier het verslag van de bijeenkomst, de reguliere beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen van gemeente Utrecht en de standaardscenario’s van demonstraties van gemeente Utrecht.

Bovenstaande documenten zijn beschikbaar na inloggen op de site van de Veiligheidscoalitie.


Terugblik themabijeenkomst aanpak maatschappelijke onrust i.r.t. het conflict in het Midden-Oosten op 5 november 
Op 5 november organiseerde Bureau RVS samen met Peter Malcontent en de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) van het Ministerie van SZW een themabijeenkomst over de aanpak van maatschappelijke onrust i.r.t. het conflict in het Midden-Oosten. De bijeenkomst vond plaats in de raadzaal van het gemeentehuis van Houten, waarbij 28 betrokken professionals van gemeenten uit Midden-Nederland, politie, OM, het landelijke Ondersteuningsnetwerk Maatschappelijke Onrust (OMO) en Stillare kennis en ervaringen uitwisselden. Deze bijeenkomst is een vervolg op de themabijeenkomst over de impact van het conflict in Israël en de Palestijnse gebieden op 23 november 2023.

Analyse van eigen polarisatiedynamiek
Peter Malcontent, universitair docent Internationale en Politieke Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en specialist op het terrein van het Israëlisch-Palestijns conflict, beet het spits af tijdens zijn presentatie over de geschiedenis van dit complexe conflict. Hierna lichtte Augusto de Campos Neto van de Expertise-unit Sociale Stabiliteit de recent ontwikkelde handreiking over (prille) polarisatie toe. Na de presentaties gingen de deelnemers in groepjes aan de slag met een praktische oefening, waarbij ze de polarisatiedynamiek van actuele casussen die ze in eigen gemeente hebben ervaren, analyseerden. Tijdens de plenaire nabespreking gingen de deelnemers met elkaar en met beide sprekers in gesprek over de belangrijkste inzichten en tips om polarisatie vroegtijdig te signaleren en effectief aan te pakken. 

Concrete tips

De presentaties en gesprekken leverden diverse concrete tips op, zoals:

  • Maak er geen goed-en-fout-verhaal van. Probeer je te verplaatsen in de posities van alle betrokken partijen.
  • Gebruik in discussies over de beoordeling van het gedrag van de partijen het internationale recht en uitspraken van internationaalrechtelijke instanties als maatstaf (ICJ, ICC, Veiligheidsraad).
  • Baseer je verhaal op feiten. En houd je verre van mythes en oorlogspropaganda.
  • Houd rekening met de rol van de overheid binnen de polarisatiedynamiek. Ook de overheid kan spanningen verergeren (of dempen).
  • Breng de verschillende rollen en fasen van polarisatie in kaart en ontwerp op basis daarvan je aanpak en communicatiestrategie.  

Lees hier het verslag van de bijeenkomst (beschikbaar na inloggen op de site van de Veiligheidscoalitie)