Screening gemeenteambtenaren en advies Raad van State evenredigheidstoets Wet Damocles

Screening gemeenteambtenaren en advies Raad van State evenredigheidstoets Wet Damocles

- Georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit - 

Screening gemeenteambtenaren; handreiking beschikbaar en VOG als optie

 Inmiddels is de in december aangekondigde handreiking met betrekking tot de screening van gemeenteambtenaren beschikbaar.

De handreiking -die gemaakt is door het ministerie van BZK- ondersteunt gemeenten en biedt handvatten voor het vormgeven van een passend, lokaal screeningsbeleid.

Introductie VOG politiegegevens in 2022
Een mogelijk screeningsvorm bij kwetsbare functies, is het opvragen van een VOG politiegegevens. Dit betreft een nieuw soort VOG (Verklaring Omtrent Gedrag), alleen bedoeld voor bepaalde kwetsbare functies waarvoor een hoge mate van integriteit vereist is. Politiegegevens kunnen in sommige gevallen reden zijn zo’n VOG politiegegevens te weigeren. Anders dan bij een ‘gewone’ VOG hoeft er geen veroordeling te hebben plaatsgevonden. Eind 2021 heeft ook de Eerste Kamer met dit wetsvoorstel ingestemd.

Het gaat om functies waarbij sprake is van:

  • een bevoegdheid om geweld te gebruiken;
  • toegang tot gevoelige informatie op het terrein van openbare orde, veiligheid en handhaving van de rechtsorde;
  • integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur.

De functies waarvoor een dergelijke VOG gaat gelden worden per ministeriele regeling aangewezen. De wet treedt in werking op een door koninklijk besluit te bepalen (en nog niet bekend) tijdstip.

VOG politiegegevens ook voor gemeentelijke functies
De VNG en bureau Burgemeesters voeren gesprekken met het ministerie van Justitie en Veiligheid om de VOG politiegegevens ook toe te gaan passen op een aantal gemeentelijke functies. Er wordt een voordrachtbrief opgesteld met daarin in ieder geval gemeentelijke functies in het veiligheidsdomein en functies die te maken hebben met terrorismebestrijding. De verwachting is dat voor deze functies vanaf januari 2023 een VOG politiegegevens kan worden aangevraagd. Wanneer hier meer informatie over is, communiceren we daar uiteraard ook over in de nieuwsbrief en via de districtelijke programmamanagers.

Advies Raad van State evenredigheidstoets Wet Damocles

Recent is in één van de zaken rond een 13b sluiting, die aanleiding was om de staatsraden om advies te vragen, uitspraak gedaan (zie link). De uitspraak benadrukt het belang van het uitdrukkelijk in het besluit te motiveren waarom het besluit evenredig is. Alle relevante omstandigheden moeten daarbij worden betrokken en hoe de belangen tegen elkaar zijn afgewogen dient expliciet in het besluit te worden beschreven. In de uitspraak wordt expliciet verwezen naar de overzichtsuitspraak uit 2019 (bekijk hier). Dit betekent dus dat er geen grote trendbreuk is met al jaren bestaande jurisprudentie.

De juridisch adviseurs van RIEC Midden Nederland hebben de kern van het advies van de Staatsraden en de mogelijke gevolgen ervan voor de toepassing van de Wet Damocles overzichtelijk op een rijtje gezet (beschikbaar op de site van de Veiligheidscoalitie na inlog)