Keukentafelgesprekken met boeren verbeteren informatiepositie politie
Jonathan van basisteam Heuvelrug heeft er inmiddels meer dan 500 keukentafelgesprekken met agrariërs op het platteland tussen Veenendaal en Wijk bij Duurstede opzitten. Doel: hen wijzen op de gevaren van ondermijnende criminaliteit. En dat de gesprekken nut hebben, bewijst zich op verschillende manieren. Toch zijn er helaas genoeg vraagstukken die meer vergen dan een keukentafelgesprek. Loop jij tegen een probleem aan in de aanpak van ondermijning waar je niet uitkomt? Schakel dan een ‘scientist on the job’ in van TNO. Wil jij weten wat zij voor jouw casus kunnen betekenen?
Jonathan van basisteam heuvelrug wijst boeren op gevaren ondermijning
Een echte verbindingsman tussen politie en bewoners, voornamelijk agrariërs. Vertrouwenspersoon ook. Contactpersoon ondermijning buitengebied Jonathan van den Berg van basisteam Heuvelrug. In betrekkelijk korte tijd voerde hij al 500 keukentafelgesprekken met agrariërs op het platteland tussen Veenendaal en Wijk bij Duurstede om ze te wijzen op de gevaren van ondermijnende criminaliteit. ‘Ik ben zelf opgegroeid tussen de boerderijen en spreek dezelfde taal. Ik word altijd goed ontvangen. Bij de een duurt het gesprekje tien minuten, bij de ander zit ik na twee uur nog aan tafel.’
Argwanend
Jonathan draait zijn bus vanaf het smalle dijkje de toegangsweg op naar het erf van een kippenboer. ‘Pas op voor blinde kat’, staat op een bordje naast het zandpad. ‘Normaliter moet je altijd oppassen voor honden op het erf. Die kunnen wel eens overspannen reageren. ’Uit zijn tas haalt Jonathan een pakketje voorlichtingsmateriaal over de aantrekkelijkheid van het buitengebied voor criminelen. Want vaak ver weg van de bewoonde wereld en dus zeer lucratief voor het runnen van drugslabs of andere ondermijnende activiteiten. Ook GPS-apparatuur is de laatste tijd vaak doelwit. De kippenboer stapt direct uit de schuur het erf op. Kijkt eerst wat argwanend. ‘Een begrijpelijke reactie’, zegt Jonathan. ‘Mensen schrikken eerst. Heb ik iets fout gedaan?, denken ze eerst. Maar ik stel ze gelijk gerust.’
Ongure types
Zo ook bij deze agrariër. Handen worden geschud en al snel volgt een geanimeerd gesprek over zijn bedrijf met 38000 kippen. Op de vraag van Jonathan of hij ooit is benaderd door criminelen, reageert hij bevestigend. ‘Een paar jaar geleden, toen ik de kippenschuur aan het bouwen was, ben ik benaderd door ongure types met de vraag of ik heel snel mijn hypotheek wilde afbetalen. Daar zouden zij wel voor zorgen. Daar heb ik uiteraard gelijk voor bedankt.’ De agrariër geeft Jonathan gelijk een tip mee. Even verderop langs een snel weggetje staat regelmatig een auto waar even later een aantal andere auto’s bij komen en snel weer wegrijden. Jonathan bedankt de kippenboer, geeft hem het setje voorlichtingsmateriaal en zijn visitekaartje en raadt hem aan gelijk contact op te nemen met de politie bij verdachte situaties.
Betere informatiepositie
‘Dat is het grote voordeel van mijn bezoeken. Het leggen van de contacten. Veel boeren wonen zo afgelegen dat ze nog nooit politie hebben gezien. Ze weten dan niet wat te doen als er iets gebeurt. Nu weten ze de weg te vinden en onze informatiepositie wordt een stuk beter. Zo’n tip van zo net zou anders nooit bij ons terecht komen.’
Herkenbaar en zichtbaar
Jonathan rijdt weer verder. De volgende stop is een vervallen boerderij in buurtschap Overberg waar ooit een van de grootste drugslabs van de regio in was gevestigd. Het lab werd in 2020 ontmanteld. In een van de schuren lagen 1,5 miljoen xtc pillen met een geschatte straatwaarde van 4,5 tot 6 miljoen euro. De boerderij ligt er nu leeg en verlaten bij. Jonathan neemt nog regelmatig polshoogte. ‘Als ik op pad ben, probeer ik op een dag vijf bedrijven te bezoeken. Het is echt dankbaar werk. Mensen gaan je op een gegeven moment ook vertrouwen. Je bent herkenbaar en zichtbaar.’ Dat laatste ondervond Jonathan enige tijd terug bij een ongeval waarbij een jongen gewond raakte. Ambulancemedewerkers slaagden er niet in de familie te kalmeren. Totdat Jonathan kwam. De familie herkende hem van een eerder bedrijfsbezoek. ‘Het vertrouwen betaalt zich in een dergelijke crisissituatie uit.’
In de buurt van Wijk bij Duurstede ziet Jonathan een wat vervallen boerderij waar hij nog niet eerder is geweest. Gaten in het dak van de schuur. Een rommelig erf. Er is echter niemand thuis. ‘Daar ga ik binnenkort nog eens langs. Want een dergelijke boerderij kan een doelwit zijn van criminelen.’
Project Silo
De bedrijfsbezoeken van Jonathan zijn onderdeel van het project Silo. Het buitengebied was een blinde vlek voor de politie. Om beter in contact te komen met de politie is voorlichtingsmateriaal ontwikkeld om het bewustzijn bij bewoners in het buitengebied over de gevaren van ondermijnende criminaliteit te vergroten. Het materiaal is ook ontwikkeld om het gesprek aan te gaan. ‘De combinatie van het bezoek en het materiaal maakt dat ondermijning blijft hangen. De burger is blij met het gezicht van Jonathan en het gezicht van de politie in het buitengebied. Dat wordt echt zeer op prijs gesteld’, zegt Linda Nootebos van het ondermijningsteam Oost-Utrecht.
Ken jij de nieuwsbrief mensenhandel al?
Mensenhandel is een veelzijdig vraagstuk dat genoeg stof oplevert voor een eigen nieuwsbrief. Die is er nu sinds kort dan ook voor professionals die zich specifiek met dit onderwerp bezighouden. In de meest recente nieuwsbrief vind je meer informatie over de VR-brillen die het RIEC aangeschaft heeft. De brillen geven een confronterend beeld van hoe het is om slachtoffer te worden van mensenhandel. Wil jij de brillen inzetten in jouw gemeente, bijvoorbeeld voor een themabijeenkomst of bewustwordingssessie? Neem dan contact op met Annemiek Kroes om de mogelijkheden te bespreken.
Vraagstuk waar je niet uitkomt? Zet een ‘Scientist on the job’ van TNO in
Heb jij een veiligheidsvraagstuk waar je niet uitkomt? Een casus die ‘vast’ lijkt te zitten? Dan kan je gebruik maken van een ‘scientist on the job’ van TNO. In een kortdurende samenwerking (max. 40 uur) denken ze mee over innovatieve oplossingen of brengen ze nieuwe perspectieven in lopende casussen, vanuit hun eigen expertises. Alle RIEC-convenantpartners kunnen gebruikmaken van dit aanbod. Daarnaast organiseert TNO regelmatig webinars met uiteenlopende onderwerpen.
TNO ondersteunt op verschillende manieren en thema’s
Alle RIEC’s in Nederland, dus ook RIEC Midden Nederland, werken langdurig samen met TNO in het ondermijningslab. Hieronder vallen drie grote kennisprogramma’s waarin onderzoek wordt gedaan (Data-analyse, jonge aanwas en interventiekeuze). Aanvullend daarop kunnen TNO’ers dus ook als scientist on the job worden ingezet en zijn er periodiek webinars waarin uiteenlopende veiligheidsvraagstukken worden behandeld. De TNO-medewerkers die inzetbaar zijn als ‘scientist on the job’ zijn uitgebreid gescreend en er zijn geheimhoudingsafspraken gemaakt.
Meer informatie
Meer informatie over ‘scientist on the job’ vind je hier. Ben je geïnteresseerd in de webinars? Stuur dan een mail naar inloopspreekuurondermijning@tno.nl. Je ontvangt dan een vooraankondiging met het onderwerp en de Teamslink. Let op: alleen RIEC-convenantpartners krijgen toegang tot de webinars.
