Inwerkingtreding Wet gegevensverwerking samenwerkingsverbanden (Wgs) op 1 maart 2025
Op 1 maart treedt de Wet gegevensverwerking samenwerkingsverbanden (Wgs) in werking. Het doel van de wet is om een heldere basis te geven voor informatiedeling tussen partners (in de wet deelnemers genoemd) in de aanpak van georganiseerde criminaliteit, witwas- of fraudeconstructies en zorg en veiligheid. Het delen van informatie is noodzakelijk om belangrijke maatschappelijke vraagstukken zoals georganiseerde criminaliteit aan te pakken. De regels die er nu zijn, zijn soms onduidelijk en ingewikkeld. Medewerkers van deelnemers aan het RIEC krijgen in de loop van 2025 een e-learning aangeboden om hun kennis over de wet op het juiste niveau te krijgen. Het volgen van de e-learning is in sommige gevallen verplicht.
De rol van gegevensverwerking binnen het RIEC
Al jarenlang strijden we binnen het RIEC-verband tegen ondermijnende criminaliteit in drugs en mensenhandel. We vullen elkaars competenties en bevoegdheden aan en delen kennis en expertise. Het delen van gegevens is daarbij natuurlijk onmisbaar. Momenteel is in een convenant en een bijbehorend privacy protocol vastgelegd hoe we de bescherming van persoonsgegevens waarborgen en wat de grondslagen zijn voor de gegevensverwerking. Zo mogen wij bijvoorbeeld uitsluitend bij meerdere signalen en sterke aanwijzingen van georganiseerde criminaliteit bepaalde gegevens uitwisselen en verwerken. We zetten ons allemaal in om zorgvuldig met persoonsgegevens om te gaan.
Wat regelt de Wgs
Elke partner binnen het RIEC is gebonden aan eigen wet- en regelgeving om gegevens te verstrekken aan het RIEC. De Wgs brengt deze uiteenlopende regels nu ook op één plek bij elkaar, zodat duidelijk is wat wel en niet is toegestaan voor verstrekken aan, verwerken binnen en verstrekken vanuit het samenwerkingsverband. De wet geldt niet alleen voor het RIEC, maar ook voor andere samenwerkingsverbanden: het Financieel Expertise Centrum, de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen en de Zorg- en Veiligheidshuizen.
Voor de meeste partners geen extra mogelijkheden
De Wgs biedt voor de meeste partners geen extra bevoegdheden om gegevens te delen ten opzichte van de huidige praktijk. Soms mag een partner wel eerder in het proces informatie delen. Ook zijn de mogelijkheden verduidelijkt voor de onderlinge gegevensuitwisseling tussen RIEC’s, bijvoorbeeld als een criminele organisatie regio-overstijgend te werk gaat. Voor de deelnemers is het straks eenvoudiger om na te gaan of gegevensverwerking in een bepaalde situatie is toegestaan. De regels rondom de gegevensverwerking zijn namelijk straks in één wettelijk kader terug te vinden. Dit kan de samenwerking versnellen.
Aanwijzen contactpunt
De Wgs schrijft voor dat de RIEC’s een contactpunt aanwijzen. Heeft een burger vragen over of en zo ja welke gegevens er van hem of haar verwerkt zijn door het RIEC-samenwerkingsverband. Dan kan deze persoon daarvoor dit contactpunt benaderen. De verwachting is dat voor RIEC Midden-Nederland de gemeente Utrecht deze rol op zich neemt.
Naast e-learning voor Wgs ook e-learning over uniforme werkwijze
Met de komst van de Wgs worden de werkwijzen van het RIEC-LIEC bestel geactualiseerd, om volledig aan te sluiten bij de wettelijke kaders. Ook hier komen trainingen voor, waar deelnemers voor worden uitgenodigd. Professionals van het RIEC-bureau, zoals de operationeel coördinator, bewaken dat deze veranderingen worden doorgevoerd en nemen de deelnemers mee in wat dit voor hen betekent in de samenwerking.
Nieuw RIEC Informatie Systeem (RIEC-IS): Prisma
Momenteel werken de 10 regionale RIEC’s in Nederland aan het ontwikkelen van een nieuw informatiesysteem dat het bestaande RIEC-IS gaat vervangen. Dit systeem ondersteunt de gebruikers in het volgen van de werkwijzen binnen de kaders van de Wgs. Gebruikers van het huidige RIEC-IS worden vooraf uitgenodigd voor trainingen om met dit nieuwe systeem te werken. Dit zal in de loop van 2025 plaatsvinden.
