Gezamenlijke aanpak plofkraken werpt zijn vruchten af
“Utrecht steekt tijd en moeite in opgepakte plofkrakers, en dat heeft effect: ‘Ze maken andere keuzes’”. Zo luidde de kop van het AD eind november. Jarenlang was het dweilen met de kraan open: nam de ene deelstaat extra veiligheidsmaatregelen, dan reden ze gewoon door naar de volgende. Maar nu lijkt een kentering zichtbaar: het aantal plofkraken in Duitsland neemt langzaam maar zeker af, met tientallen per jaar.
Deels komt dat door intensieve opsporing, waardoor meer dan 100 plofkrakers in Duitse cellen zitten. Maar ook komt dat door de fors toegenomen aandacht voor de verdachten, daar is Utrecht van overtuigd. ,,Wij bieden zo’n vijftig plofkrakers begeleiding en ondersteuning", zegt Petra Riep. “Ook als ze in Duitsland vastzitten.” Zij houdt zich voor de gemeente Utrecht bezig met detentie en terugkeer.
,,Ze gaan op pad met de gedachte dat ze toch niet gepakt worden”, zegt Henriëtte van Ooijen over het gros van de plegers. Zij is officier van justitie en verantwoordelijk voor de aanpak van plofkrakers. Ze typeert hen als ‘redelijk ongeleide criminelen’. ,,Die zeker niet altijd achttien zijn en uit achterstandswijken komen.” Ze is blij met alle aandacht voor het fenomeen, ook door de celstraffen in Duitsland voor een groep notoire plegers. Ze ziet geen waterbedeffect, nu in Duitsland een daling zichtbaar is. ,,Af en toe is er een plofkraak in Zwitserland, heel af en toe in Oostenrijk en mij zijn twee plofkraken in Frankrijk bekend.”
Suzan van de Bovenkamp (districtsrecherche Stad-Utrecht) roemt de gezamenlijke aanpak, samen met het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum. Net als het uitwisselen van kennis met Duitsland. Ze weet dat volledige controle over het probleem een utopie is. ,,Het zijn er zó veel, ze vinden zó vaak plaats en de plegers wisselen zo vaak van samenstelling.” Maar de aandacht voor malafide autobedrijven, garageboxen, verhuurbedrijven en Duitse huurauto's in Utrecht (tientallen gecontroleerd), begint effect te sorteren. ,,Herhaalde aandacht en doorbreken van het fenomeen helpt.” Deze tekst komt uit een interview van het AD met ons integrale projectteam (premium artikel).
Caspar Hermans, projectleider plofkraken: “Ik ben er trots op dat we een echte gezamenlijke aanpak met de districtsrecherche en het Basisteam Utrecht Noord hebben, waarbij opsporing een onderdeel is van een gezamenlijke, integrale aanpak. Heel mooi vind ik dat we zwaardere casuïstiek echt hebben opgepakt en daarnaast een fenomeenagenda hebben. Ook hebben we bijvoorbeeld concrete fiscale controles van autobedrijven (van Duitse huurauto’s) en intensievere politiecontroles (100 controles en 11 inbeslagnemingen) op Duits gekentekende huurauto’s voor elkaar gekregen.”
Aanpak voortzetten
Ook de driehoek in Utrecht is erg tevreden over de behaalde resultaten in het eerste jaar. Zij willen dan ook graag dat de aanpak wordt voortgezet en dat hetgeen wat blijkt te werken in de plofkrakenaanpak wordt uitgerold naar de reguliere aanpak in het Districtelijk Team Ondermijning (DTO).
Integrale controleactie
Een mooi voorbeeld van de integrale aanpak was ook de controleactie van garageboxen eind november. Een journalist van het AD liep mee en schreef er later over. “Een illegale kledingwinkel, een verdachte Audi en een garage vol hennep. Bij een grote controleactie zijn woensdag in Utrecht op verschillende plekken criminele activiteiten ontdekt. Gemeentemedewerkers gingen met tientallen agenten op pad, vooral richting garageboxen in de stad.” Lees hier meer (premium artikel).
Motivatie om te stoppen
Petra Riep hoort ook dat de motivatie onder plofkrakers toeneemt om te stoppen, mede door incidenten zoals een ontploffing in een testcentrum en fatale ongelukken tijdens vluchtpogingen. “Bij de plofkrakers die vastzitten, zien we dat een deel echt gemotiveerd is om andere keuzes te maken, om uit de wereld van criminaliteit te stappen. En ook dat dit ingewikkeld is, omdat ‘ze er al lang inzitten’ en omdat ze vaak zijn opgegroeid in een wereld van criminaliteit: op straat, bij vrienden en familie. Om andere keuzes te kunnen maken, is het nodig om aan te sluiten bij motivatie. We doen dat onder andere met onze Re-integratie Officieren vanuit detentie en onze PGA-experts vanuit de wijken. Uiteindelijk is het de jongere zelf die bepaalt of hij breekt/kan breken met criminaliteit en we zoeken samen hen naar wat ze nodig hebben om die andere keuze te willen en kunnen maken.” De gemeente wil de criminele carrières van deze jongeren doorbreken en doet dat door grenzen te stellen en perspectief te bieden.
* (gewijzigd) Beeld ter illustratie. Voor rechthebbenden zie https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Plofkraak_at_Ganzenhoef.jpg
