Een onvolledig beeld: Cybercrime daalt schijnbaar met 37%, maar cijfers laten maar een deel van de werkelijkheid zien
In de eerste negen maanden van 2024 daalt in Midden-Nederland de totale geregistreerde criminaliteit met 2% ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Van de 38 gemeenten in de regio Midden-Nederland, is bij vier gemeenten de criminaliteit met 10% of meer gestegen. Daar staan negen gemeenten tegenover waar de criminaliteit juist met minimaal 10% daalde in genoemde periode. De grootste stijging in type criminaliteit in desbetreffende periode zien we deze maand bij overvallen met geweld (+29%). De grootste daling betreft cybercrime (-37%).
Is cybercrime daadwerkelijk gedaald?
De daling van cybercrime lijkt significant (-37%), maar is onvolledig in beeld gebracht. Door een recente wijziging in de MK’s bij de politie is de eerdere wijze van dataverzameling niet te vergelijken met de huidige wijze van het coderen van aangiften.
In het huidige beeld worden cybercrime en online fraude apart geregistreerd, in tegenstelling tot een jaar geleden. Onder cybercrime valt het type criminaliteit waarbij een ICT-systeem wordt gebruikt als middel om het delict te plegen en is het ICT-systeem het doelwit van het delict. Denk hierbij aan het hacken van een account of apparaat, bankphishing, het plegen van een DDoS-aanval en ransomware. Naast cybercrime is er ook steeds vaker sprake van gedigitaliseerde criminaliteit. Dit zijn ‘klassieke’ delicten in een ‘digitaal’ jasje, zoals bankhelpdeskfraude, aankoopfraude, online identiteitsfraude en sextortion.
Snelle verschuivingen in vormen van online criminaliteit
De schijnbare daling van cybercrime betekent dus niet per se dat er minder online criminaliteit plaatsvindt. Ontwikkelingen in de online wereld gaan razendsnel, en criminelen spelen daar actief op in. Terwijl we zien dat traditionele vormen van cybercrime zoals hacken en phishing dalen, neemt online fraude, zoals oplichting via online platformen, juist toe. In plaats van een daling in criminaliteit, zien we dus een verschuiving naar andere vormen van online misdrijven.
Zulke verschuivingen benadrukken dat het belangrijk blijft om continu te monitoren en inspelen op nieuwe risico's in online criminaliteit.
Zeer lage aangiftebereidheid
Daarnaast blijkt uit het Cybercrimebeeld Nederland (2024) dat er meer zaken kunnen zijn dan de cijfers laten zien, omdat maar 1 op de 6 slachtoffers melding of aangifte doen van cybercrime. De landelijke ontwikkeling, geschetst in het Cybercrimebeeld, is namelijk: “in 2023 werd 16% van de Nederlandse bevolking slachtoffer van een vorm van online criminaliteit, waaronder cybercriminaliteit. Dat komt neer op 2,3 miljoen slachtoffers en een aandeel van 42% in het totaal aantal slachtoffers van criminaliteit” (OM en Politie, 2024). Volgens een onderzoek van het NSCR uit 2023 gaat de snelle digitalisering van de maatschappij namelijk (nog steeds) gepaard met een stijging van online gepleegde criminaliteit. De daling die te zien is in betreffende politiecijfers van Midden-Nederland hoeft dus niet automatisch te betekenen dat het daadwerkelijk minder plaatsvindt.
Meer actuele informatie vind je in de overzichtstabel (beschikbaar na inlog op de site van de Veiligheidscoalitie)
Bronnen:
• Politieregistraties Midden-Nederland
• NSCR. In- en doorstroom van online criminaliteit in de strafrechtketen 2023
• Cybercrimebeeld Nederland 2024
ViB
De veiligheidsbeelden-online is een onderdeel van het project Veiligheid in Beeld (ViB). Naast cijfers over de geregistreerde criminaliteit die maandelijks worden geactualiseerd, zijn ook gegevens over bevolking, vastgoed, werk en inkomen, KvK-handelsregister, etc. op minimaal gemeentelijk niveau opgenomen. Neem voor meer informatie over het ViB project contact op met Myrthe de Groot.
