Trends en actualiteiten Digitale Veiligheid
In deze eerste trendinventarisatie na de zomervakantie gaan we in op het verzekeren van cyberschade bij consumenten. Wat betekent deze ontwikkeling voor de aanpak van cybercrime? En de laatste tijd horen we steeds meer over slachtoffers van bankhelpdeskfraude via spoofing. Wat is dat eigenlijk? Wie worden er slachtoffer van? En hoe gaan de daders te werk? En tenslotte gaan we in op de mogelijkheid om in jouw lokale veiligheid en leefbaarheidsmonitor vragen over cybercrime mee te nemen.
Cybercrime verzekerd. Een stap in de goede richting?
AON is de eerste verzekeraar die cybercrime opneemt in het pakket voor consumenten. Eind augustus maakte zij dit bekend. Volgens de verzekeraar zijn “de tijden van inbrekers die ’s nachts met een koevoet bij de achterdeur staan, grotendeels voorbij”. Hoe moeten we deze ontwikkeling duiden? Is het bijvoorbeeld een stap in de goede richting naar meer bewustwording en het nemen van beschermende maatregelen? En wat zijn mogelijke effecten op de politiecijfers?
Verzekering cybercrime zet een beweging in gang
De cybercrimeverzekering past in een trend die al langer zichtbaar is. Traditionele vormen van criminaliteit nemen af. Cybercrime neemt toe. Het is dus niet zo vreemd dat je je als consument nu ook kunt verzekeren tegen cybercrime. En blijkbaar is er een markt voor en zien consumenten cybercrime meer en meer als een reëel risico dat ze willen afdekken. En ja, dat vraagt ook werk maken van je computerbeveiliging. Want net zoals je bij een fietsverzekering niets uitgekeerd krijgt als je hem niet op slot zet, kun je pas aanspraak maken op de cyberverzekering als je je beveiligingsniveau op orde hebt gebracht. Bijvoorbeeld met sterkte wachtwoorden en anti-virussoftware. De verzekering biedt dus een prikkel om daadwerkelijk tot beschermende maatregelen over te gaan. En dat niet alleen: er is ook een prikkel om aangifte te doen. Want zonder aangifte zal een verzekeraar een claim niet honoreren. Mogelijk zien we in de toekomst dus een registratie-effect in de politiecijfers. En ook dat is positief. We weten immers dat de aangiftebereidheid bij cybercrime (17%) nog wel een stevige duw in de rug kan gebruiken.
Maar brede aandacht voor cybercrime blijft nodig.
Toch mogen er geen al te hoge verwachtingen gekoesterd worden. De verzekeraar vergoedt weliswaar de onkosten die gemaakt moeten worden voor het herstel van systemen, het beperken van de gevolgen van identiteitsfraude en privacy-inbreuken. Maar schade aan computersystemen, bestanden, schade door sociaal-engineering en het betalen van ransomwarelosgeld wordt bijvoorbeeld niet vergoed. Er blijft dus voldoende werk aan de winkel voor onder andere banken, politie en lokale overheden om burgers te helpen verdachte situaties te leren herkennen. En ze met raad en daad bij te staan in het nemen van beschermende maatregelen.
Een veilige kluisrekening?
Stel je voor: je wordt gebeld door je bank. Criminelen hebben het voorzien hebben op je zuurverdiende spaargeld. Er is maar één oplossing: samen met de bank jouw geld veiligstellen op een kluisrekening. Hoewel je geschrokken bent, probeer je toch te checken of dit allemaal wel zuivere koffie is. Maar de helpdeskmedewerker weet op al je vragen het antwoord.
Met een dubbel gevoel volg je toch maar de instructies van de helpdesk en boek je al je spaargeld over naar de ‘veilige kluisrekening’. Je raadt het al. Niet lang daarna is al je spaargeld weg. Degene die belde was niet de bank. En naar je geld kun je fluiten. Want, zo zeggen de meeste banken, je hebt zelf de overboeking gedaan.
Dit fenomeen van bankhelpdeskfraude is een nieuwe trend binnen digitale criminaliteit. Volgens Betaalvereniging Nederland zijn de meldingen bij de banken over deze ‘bankhelpdeskfraude’ sinds april bijna vervijfvoudigd. Van 60 meldingen in april naar zo’n 300 in juli. Het programma ‘Kassa’ wijdde er op 5 september een uitzending aan.
Terugkijken kan hier.
Elk kwartaal wordt vanuit de politie het cyberbeeld Midden-Nederland binnen het netwerk verspreid. Dit beeld gaat in op actuele cijfers van digitale criminaliteit en trends & actualiteiten. Ook spoofing wordt hierin vermeld. Heb je vragen of wil je meer informatie hierover? Neem contact op met Martijn Simons.
Enquête slachtofferschap cybercrime in veiligheid en leefbaarheidsmonitor?
Digitale criminaliteit is de afgelopen jaren enorm gestegen. In relatie tot traditionele criminaliteit kunnen we nog veel leren over de impact, aangiftebereidheid en verklarende factoren voor slachtofferschap. Daarom start er een landelijk onderzoek naar de impact van cybercrime op slachtoffers. Dit onderzoek is een samenwerking tussen de Nationale politie, Open Universiteit en NHL Stenden Hogeschool.
Het mooie is dat gemeenten hier met hun Veiligheid & Leefbaarheidsonderzoeken hierbij kunnen aansluiten. Op die manier krijgen we als overheid een beter en completer zicht op wat er speelt bij onze inwoners. En dit kan helpen bij het voorkomen van slachtoffers!
Onze vraag aan jou?
- Ligt de planning voor het uitzetten van de enquêtes vanuit jullie gemeente tussen nu en Q2 2021? Doe dan mee en sluit aan bij het landelijke onderzoek. De vragen worden opgestuurd en achteraf ontvang je de data en een rapportage.
Wat levert het concreet op?
- Inzicht in de prevalentie en impact (psychologisch, lichamelijk, sociaal/gedragsmatig, financieel/materieel) van verschillende cybercrimes, zoals online afpersing, fraude met internetbankieren, helpdeskfraude en datingfraude; eventueel vergeleken met traditionele criminaliteit
- Inzicht in het meldings- en aangiftegedrag bij politie en andere instanties
- Verklarende factoren voor slachtofferschap en de impact daarvan
Samenvattend: veel informatie voor een goed handelingsperspectief voor de aanpak van digitale criminaliteit
Hoe kun je aanhaken?
- Neem contact op met promovenda Jildau Borwell (jildau.borwell@nhlstenden.com) in cc aan Martijn Simons
- De vragenlijst wordt meegestuurd en kan opgenomen worden in de enquête
Regionale samenwerking MNL
- In samenwerking met het cybercrime team MNL van de politie wordt elk kwartaal een cyberbeeld opgeleverd voor de regio Midden-Nederland. De resultaten van bovenstaand landelijke onderzoek maar ook de regionale verschillen kunnen een waardevolle toevoeging zijn aan dit beeld. Daarom horen we het graag of je van plan bent om als gemeente aan te haken. De regionale resultaten en uitkomsten worden dan gemonitord om zo tot een vollediger beeld te komen van de problematiek in Midden-Nederland.
