Toolbox help integriteit bevorderen in aanloop naar gemeenteraadsverkiezingen 2026

Toolbox help integriteit bevorderen in aanloop naar gemeenteraadsverkiezingen 2026

In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats. Politieke partijen starten eind 2024/begin 2025 met de voorbereidingen van deze verkiezingen. De burgemeester en griffier spelen een belangrijke rol als het gaat om het benadrukken van het belang van de integriteit van de kandidaten en de gemeenteraad. Deze toolbox helpt hen hierbij in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. De gehele toolbox, van aanloop tot na de installatie van de nieuw raad, komt in het voorjaar van 2025 beschikbaar. 

Criminele invloeden in lokaal bestuur
Onze samenleving wordt steeds vaker geconfronteerd met de gevolgen van ondermijnende criminaliteit, zoals witwassen of drugscriminaliteit. Ondermijning kan invloed hebben op het gemeentebestuur in de vorm van afpersing, intimidatie en beïnvloeding van raadsleden. Maar ook door het aanstellen van personen met onzuivere intenties als gemeenteraadslid. Het is daarom belangrijk om niet-integere personen te weren uit het lokale bestuur. Maar daarnaast is het ook van belang om (kandidaat-)raadsleden bewust te maken van de risico’s van oneigenlijke beïnvloeding, zoals ondermijning en intimidatie en hoe het hen kan raken in de belangrijke, maar kwetsbare functie van raadslid die zij vervullen.

Voorbereiden op verkiezingen
Rond de zomer van 2025 is het raadzaam om als burgemeester een strategisch overleg te voeren met de griffier en gemeentesecretaris over de aankomende raadsverkiezingen. Hierin kunt u onder andere afstemmen welke gesprekken gevoerd gaan worden en welke risicoanalyse- en bewustwordingsinstrumenten toegepast kunnen worden. Het is belangrijk om als burgemeester het gesprek aan te gaan met het bestuur van de politieke partijen, zo ook met (mogelijk) nieuwe partijen. Hierin kan het onder andere gaan over de verantwoordelijkheid om de integriteit van de kandidaten op de kieslijst te toetsen. Daarnaast is het een optie om als gemeente de VOG van (een deel van) de personen op de kieslijst te betalen.

Je kunt de toolbox hier downloaden

Behoefte aan ondersteuning of vragen?
Het RIEC-MN kan ondersteunen bij dit traject. Voor meer informatie kun je terecht bij Rick van Rooij  of Myriam Kooij  van het programma Weerbare overheid.